Composteren is een eenvoudige en effectieve manier om je keuken- en tuinafval om te zetten in voedzame compost voor je tuin. Het vermindert niet alleen afval en bespaart geld op meststoffen, maar het verrijkt ook de bodem op een natuurlijke manier. Compost is een natuurlijk bodemverbeterend middel dat zorgt voor een gezonde, vruchtbare tuin.
Het is echter belangrijk om composteren op de juiste manier te doen. Composteren is een natuurlijk rottingsproces waarbij bacteriën, schimmels en andere bodemorganismen groente-, fruit- en tuinafval omzetten in compost, met behulp van zuurstof. Zonder voldoende zuurstof kunnen schadelijke broeikasgassen ontstaan. In deze blog leer je hoe je dit proces optimaal kunt benutten
🛠️ Hoe begin je met composteren?
- Kies een geschikte locatie: Plaats je composthoop of -bak op een plek met halfschaduw, zodat het niet te nat of te droog wordt. Je wilt namelijk zo goed mogelijk de voedingsstoffen in je compost behouden.
- Zorg voor een goede ondergrond: Een bodem van aarde of takken met kippengaas voorkomt ongedierte en laat wormen en ander bodemleven hun werk doen. Een ondergrond van hout en stenen is ook een optie, maar houd er rekening mee dat dit het composteerproces iets kan vertragen.
- Gebruik een geschikt systeem: Afhankelijk van de grootte van je tuin kun je kiezen voor een composthoop, compostvat of wormenbak.
Letop dat je de composthoop/ bak niet te dicht bij oppervlaktewater legt om vervuiling te voorkomen. Houd minimaal 5 meter afstand.
Het belang van zuurstof en een goede samenstelling
Zuurstof is essentieel voor het rottingsproces. Keer de composthoop daarom om de week om en meng alles goed door elkaar. Dit versnelt het composteerproces en voorkomt dat er schadelijke broeikasgassen ontstaan.
Zorg daarnaast voor een gevarieerde samenstelling. Combineer:
- Koolstofrijk materiaal: Stro, droge bladeren, hout, zaagsel etc.
- Stikstofrijk materiaal: Mest, gras, groenteschillen etc.
Zorg voor een goede balans tussen vochtig en droog, grof en fijn materiaal. Heb je bijvoorbeeld veel tuinafval? Voeg dit dan in lagen of porties toe om het proces optimaal te houden. Koolstofrijk materiaal composteert langzamer en teveel stikstofrijk materiaal kan gaan stinken.
Wat mag er wel en niet in de compost?
Wel toevoegen:
- Groente- en fruitresten (rauw)
- Koffiedik en theebladeren
- Eierschalen (fijngeknepen)
- Noten en pitten
- Grasmaaisel en bladeren (in dunne lagen)
- Karton en ongebleekt papier (gescheurd)
- Mest van planteneters
Niet toevoegen:
- Gekookt voedsel, vlees, vis, zuivelproducten
- Brood en vetten
- Zieke planten of onkruid met zaden
- Citrusschillen
- Katten- en hondenuitwerpselen
- Houtskool
- Wol, watten, vodden
- Gecoat of glanzend papier
Tips voor succesvol composteren
- Meng regelmatig: Keer de composthoop om de paar weken om zuurstof toe te voegen en het proces te versnellen.
- Houd de juiste balans: Combineer ‘groen’ (stikstofrijk) en ‘bruin’ (koolstofrijk) materiaal voor een optimale compostering.
- Let op vochtigheid: De compost moet vochtig aanvoelen, als een uitgewrongen spons.
- Voorkom ongedierte: Dek de compost af en vermijd het toevoegen van etensresten die dieren aantrekken.
Hoe ziet een gezonde grond eruit?
De grond voelt luchtig en kruimelig aan. Wortels kunnen goed groeien en wortelen. Water wordt goed opgenomen in de grond en er leeft van alles in de bodem. Check regelmatig hoe de bodem er in jouw tuin bijstaat en handel daar naar. Het 1x per jaar toevoegen van compost (zo’n 3-5 cm dik) en het regelmatig mulchen (bodem bedekken) is altijd een goed idee.
Verschillende soorten compost
- Bladcompost: Perfect voor potgrondmengsels.
- GFT-compost: Ideaal voor de moestuin en borders.
- Groencompost: Geschikt als mulch of bodembedekker.
Composteren op verschillende manieren
- Composthoop: Ideaal voor grotere tuinen met veel tuinafval.
- Compostvat of -bak: Handig voor kleinere tuinen. Gebruik bij voorkeur drie bakken (vers, halfverteerd, rijp). let op voldoende beluchtingsgaten en/of open bodem.
- Wormenbak: Perfect voor keukenafval.
- Mulchen: Laat blad, grasmaaisel en verkleinde takjes in de tuin liggen als bodembedekker.
Voordelen van composteren
- Minder afval en energieverbruik.
- Gratis natuurlijke mest voor je tuin.
- Betere bodemstructuur en voeding.
- Minder kans op wateroverlast.
Hoe lang duurt het composteren?
Het composteren duurt enkele maanden tot een jaar, afhankelijk van de grootte van het materiaal en hoe goed je de hoop omkeert. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld een tuinvork. Rijpe compost is donker, kruimelig en ruikt zoet/aards.
Compost en ongedierte voorkomen
- Vermijd etensresten, jus, vet, brood en plantaardige oliën.
- Plaats geurige kruiden zoals pepermunt of laurier rond de composthoop om ongedierte te weren.
- Keer regelmatig de compost om. Dit voorkomt dat ratten het kunnen gaan zien als een ideale nestplaats.
🌍 Waar goede compost kopen?
Kies voor natuurlijke compost gemaakt van organisch materiaal. Goede compost is rijk aan voedingsstoffen en sporenelementen die langzaam vrij komen. Biologische mestcompost gebruik als voeding voor de bodem voor een geheel jaar.
