HMoestuinieren met kinderen? Het is echt net zo leuk als een speeltuin en ook nog eens leerzaam. Ieder seizoen geeft zo zijn klusjes. Maar hoe begin je daarmee, wat zijn makkelijke groentes en hoe houd je ze enthousiast? Laat je vooral niet tegenhouden door een kleinere tuin, minder ervaring of voor je gevoel een gebrek aan kennis over permacultuur.
Wat is permacultuur eigenlijk?
Permacultuur klinkt misschien ingewikkeld, maar het is juist verrassend simpel en logisch. Het is een manier van tuinieren (en leven!) waarbij je de natuur als inspiratiebron gebruikt. Het is een ontwerpmethode die streeft naar het creëren van een duurzame en zelfvoorzienende leefomgeving. In plaats van steeds opnieuw te zaaien en ploegen, werk je samen met de natuur, niet ertegenin. Het draait om drie kernprincipes:
- Zorg voor de Aarde: Het beschermen en herstellen van natuurlijke ecosystemen.
- Zorg voor de Mens: Het creëren van leefomgevingen waarin mensen kunnen floreren.
- Eerlijke verdeling: Deel overvloed, vermijd verspilling en geef wat je niet gebruikt terug aan de aarde.
Deze principes worden toegepast in diverse aspecten van het leven, zoals voedselproductie, waterbeheer, energievoorziening en gemeenschapsontwikkeling. Door samen te werken met de natuur en gebruik te maken van ecologische processen, streeft permacultuur naar systemen die zowel ecologisch duurzaam als economisch aantrekkelijk zijn.
De moestuin als mini-ecosysteem
Je moestuin is onderdeel van een groter geheel. In permacultuur werk je in lagen, dat betekent van hoge bomen naar lage bomen en struiken tot kruiden, wortelgewassen, bodembedekkers en klimplanten. Hierdoor ontstaat er een natuurlijk evenwicht waarin planten, dieren en mensen elkaar ondersteunen.
Wat heb je nodig voor een permacultuur moestuin?
Een moestuin is een onderdeel van het permacultuur systeem. Een moestuin bestaat vooral uit één en tweejarige planten. Zet daarom om de moestuin heen vooral vaste planten, struiken en bomen die je helpen voorzien in je levensbehoeften. Zo leg je,je eigen mini voedselbos aan. Let voor je moestuin op:
- Zon en beschutting
Zorg dat je moestuin minstens 6 uur zon per dag krijgt en uit de wind ligt. Een plekje dichtbij huis werkt het best – zo loop je er regelmatig even langs. - Compact en overzichtelijk
Begin klein. Echt. 1 m² is genoeg, zeker voor kinderen. Daarmee blijft het overzichtelijk om te observeren en leren. - Diversiteit is key
Hoe meer verschillende planten, hoe gezonder je tuin. Des te meer natuurlijke bondgenoten tegen plagen je aantrekt – denk aan vogels, egels, bijen en kevers. Des te meer voedsel en beschutting je creëert. - Water is leven
Vang regenwater op in een ton en gebruik het om je moestuin te gieten. Kinderen vinden het namelijk geweldig om zelf met een gieter aan de slag te gaan. - Een levende bodem
Een gezonde bodem leeft! In een voedzame bodem leven veel verschillende soorten dieren. Het bodemleven eet en verwerkt organisch materiaal. Als ze genoeg voedsel en vocht hebben, bemesten ze je planten en houden ze de bodem in goede conditie. Dit noem je ook wel een humusrijke bodem. Ze helpen met het composteren en maken de aarde lekker luchtig. Een gezonde bodem zorgt voor betere oogsten, biodiversiteit, betere waterinfiltratie (zorgt voor waterbesparing!) en een betere opslag van CO2 in de bodem.
Mulchen: de moestuinhack!
Mulchen klinkt als een toverwoord – en dat is het ook een beetje. Het kan het gehele jaar door en zorgt ervoor dat de bodem niet braak ligt. Je bedekt de bodem met organisch materiaal zoals bladeren, boomschors, compost, karton, of gras. Cacaodoppen zijn ideaal om ongedierte te bestrijden, maar let op voor honden. Groentes op de grond kunnen vlugger gaan rotten, een mulchlaag van stroo kan dit tegengaan. Mulchen heeft allerlei voordelen, zoals:
- Minder onkruid. (halleluja!) Hiervoor kan je het best wat grover organisch materiaal gebruiken wat de bodem bedekt. Denk aan: boomschors, houtsnippers en cacaodoppen. Dit vergaat namelijk minder snel.
- Betere bodemstructuur. Het bodemleven gaat voor je aan de slag.
- Zorgt voor biodiversiteit. Het geeft bijvoorbeeld dieren schuilplekken en voedsel.
- Beschermt je grond tegen extreem weer. Mulchen zorgt onder andere voor een isoleerlaag. Dit beschermt de grond tegen vorst, warmte en uitdroging.
- Minder GFT-afval en meer hergebruik. Je hoeft namelijk minder weg te gooien en je hoeft minder bodemverbeteraars te kopen.
Let op: geen te dikke laag wat kan gaan rotten en dat er door je compost geen hardnekkig onkruid zit wat je moestuin kan gaan veroveren.
💡 Kinderen vinden het heerlijk om te mulchen – een super leuke klus samen! Stem de materialen af op het seizoen.
Kindvriendelijke planten om mee te starten
Ga voor groenten en planten die snel resultaat geven, makkelijk groeien en lekker zijn om te proeven, zoals:
- Radijsjes
- Tuinkers
- Sla (Botersla, rucola, ijsbergsla)
- Paksoi
- Bonen
- Aardbeien, bessen en bramen
- Pompoenen
- Zonnebloemen
- Calendula (goudsbloesem)
- Afrikaantjes
- Munt, citroenmelisse, daslook
- Smeerwortel
Deze planten zijn eenvoudig om mee te starten en in leven te houden.
Experimenteren in de moestuin
Laat kinderen hun eigen mini-moestuin ontwerpen. Geef ze een tuinvak van 1m² en wat eigen tools om mee te experimenteren, denk aan:
- Een vergrootglas
- Meetlint, potlood en schrijfblok
- Emmer, potjes, zakjes voor zaden
- Kinder-tuinierset
- Zaklamp
🌿 Vergeet vooral niet: het hoeft niet perfect. De lol zit ‘m bovendien in samen proberen, ontdekken, en vies worden.
Een moestuin is veel meer dan alleen groente kweken. Het is samen leren, buiten zijn, vertragen, verwonderen én werken aan een gezonde aarde.
Veel plezier en laat je tuin (en je kinderen) groeien.
